نوشتن، يكي از پايه هاي آموزش براي كودكان است. راه هاي آموختن نوشتن به كودك معمولا مستلزم تكرار و تمرين بسيار است كه هم آموزگارها و هم والدين بايد در اين مسير كودك را همراهي كنند. آموختن مهارت نوشتن، نيازمند سازماندهي چندين بخش از مغز است و كودك براي اينكه بتواند اين مهارت را به خوبي يادبگيرد، بايد در ابتدا بتواند از تمام كاركردهاي مغز خود استفاده كند. اما برخي از كودكان هستند كه در يادگيري اين مهارت دچار مشكل هستند و به نوعي دچار اختلال نوشتن هستند. بايد توجه داشت كه زماني مي‌توان به كودك برچسب اختلال نوشتن زد، كه آموزش كافي، تلاش و كوشش خود كودك و حمايت‌هاي والدين به طور كامل وجود داشته باشد و همچنان كودك در نوشتن مشكل داشته باشد. بنابراين قبل از اينكه كودك خود را مختل بدانيد، به اين فكر كنيد كه آيا تمام اركان آموزش صحيح براي او فراهم بوده يا نه. در اين مطلب درباره اختلال نوشتن صحبت خواهيم كرد.
منبع : اختلال نوشتن چه نشانه هايي دارد
اختلال نوشتن چيست ؟
اختلال نوشتن به طور كلي اختلالي در فرايند پردازش مغز است. به عبارت ديگر اختلال در هريك از بخش‌هاي مغز كه در فرآيند نوشتن تاثيرگذار هستند، منجر به اختلال نوشتن مي‌شوند. نوشتن، به پردازش اطلاعات پيچيده و مهارت‌هاي حركتي بسيار ظريف نياز دارد كه كودك آنها را از نوزادي فرا مي‌گيرد. در فرايند نوشتن، ابتدا مغز بايد افكار (يا در زمان املا، صداي ديگران) را در ذهن پردازش كند. اين پردازش در زمان املا نوشتن ساده‌تر است زيرا صرفا بايد بشنود، املاي كلمات را به ياد بياورد، آن را به عضلات دست برساند و با حركات ظريف انگشتان روي كاغذ بنويسد.
اما زماني كه كودك مي‌خواهد افكار يا تصورات خود را روي كاغذ پياده كند، علاوه بر مراحل بالا، لازم است در ابتدا دستور زبان را نيز بلد باشد و بتواند افكار خود را در قالب دستور زبان و قواعد گرامري زبان خود پياده كرده، سپس به نوشتن برساند. اختلال در سازماندهي اطلاعات، انتقال اطلاعات در مغز، ذخيره سازي، مهارت‌هاي حركتي، حافظه، توجه و … همه و همه مي‌تواند منجر به اختلال‌نوشتن شود. حتي ممكن است كودك براي گرفتن مداد يا حركت دادن آن روي كاغذ به مشكل بربخورد. براي آشنايي بيشتر با كودكان استثنايي كليك كنيد.
انواع اختلال نوشتن
اختلال‌نوشتن بخش هاي مختلفي دارد، اختلال در املا، در دست خط، در هجي كردن، در پردازش كردن كلمات در مغز و هر بخش از نوشتن، مي‌تواند نوع خاصي از اين اختلال باشد. برخي از كودكان كلمات را وارونه مي‌نويسند و برخي در دستور زبان مشكل دارند. دسته بندي اصلي اختلالات‌نوشتن به شرح زير است:
ديسلكسيا
در اين نوع از اختلال نوشتن، كلمات نوشته شده توسط كودك ناخوانا هستند و نمي‌توان متوجه نوشتار او شد. اين مسئله با بدخطي متفاوت است. اين زماني است كه كودك بدون منبع خاصي مي‌نويسد. اما زماني كه نوشتار را كپي مي‌كند، مانند كپي از روي سرمشق، معمولا نوشته‌ها واضح‌تر هستند. مهارت‌هاي ظريف كودك نرمال است اما در املاي كلمات و كشيدن شكل حروف مشكل دارند. ديسلكسيا، شايع‌ترين اختلال نوشتن است.
اختلال نوشتن حركتي
اين اختلال زماني است كه كودك مهارت‌هاي حركتي ظريف كه براي نوشتن لازم است را ندارد. اين كودكان معمولا در بستن زيپ يا بند كفش و هر بازي كه نيازمند ظرافت است، مشكل دارند. اين ضعف ممكن است عضلاني يا عصبي باشد.
اختلال نوشتن فاصله اي
اين اختلال معمولا در نتيجه مشكل كودك در آگاهي از مفهوم فاصله رخ مي‌دهد. در اين مورد كودك با ماندن روي يك خط و رعايت فاصله بين كلمات و حروف مشكل دارد. معمولا تمام نوشته‌هاي اين كودكان ناخوانا هستند اما در مهارت املايي مشكلي وجود ندارد.
نشانه ها و علائم اختلال نوشتن
اختلال نوشتن در سنين مختلف خود را به اشكال مختلف نشان مي‌دهد. برخي ممكن است فقط دست خط بد يا املاي بد داشته باشند. در كل اصلي‌ترين مشكلاتي كه اگر در نوشتن كودك ديديد بايد آن را جدي بگيريد ناتواني در املا نويسي، دست خط بسيار بد و مشكل در هجي كردن كلامات. در ادامه برخي از نشانه‌هاي وجود اختلال نوشتن را بيان مي‌كنيم:
- دست خط بد يا ناخوانا يا نامتوازن
- غلط هاي املايي عجيب
- مشكل در تشخيص نوشتار كتابي يا محاوره‌اي
- سرعت نوشتن پايين
- حذف كلمات يا برخي از حروف اضافه در جملات
- خستگي و كلافگي شديد از نوشتن
- اندازه و فاصله نامناسب حروف
- ناتواني در يادگيري دستور زبان، بخصوص در افعال
- بلند خواند كلمات هنگام نوشتن
- سفت و غيرعادي گرفتن مداد در دست
- ناتواني در هجي كردن كلمات
- عدم اعتماد به نفس در نوشتن و فرار از تكليف
علل و دلايل بروز اختلال نوشتن
به مانند اكثر اختلالات روانشناختي، عوامل ژنتيكي نقش مهمي در بروز اين اختلال دارد. مشكلات مغزي نيز يكي از پررنگ‌ترين عوامل اختلال در نوشتن است. كودكاني كه داراي اختلالات جزئي در برخي عملكردهاي مغزي هستند و سرعت رشد پايين مغز، ضربه به سر و مشكلات هورموني دارند نيز مي‌توانند دچار اختلال نوشتن باشند. همچنين شوك‌هاي شديد رواني نيز مي‌تواند در آسيب به عملكرد سالم مغز موثر باشند. جداي از آن، اختلال در مهارت‌هاي حركتي، اختلال در هماهنگي عصب و عضله (مثلا ناتواني در گرفتن توپي كه به سمت او پرت مي‌كنيم)، ضعف بينايي و ضعف در ادراك اطلاعات محيطي برخي ديگر از علل بروز اختلال نوشتن مي‌باشد.
راه هاي درمان اختلال نوشتن
متاسفانه براي اختلال‌نوشتن درمان قطعي وجود ندارد، اما مبتلايان بايد با آموزش ويژه و حمايت والدين، براي كاهش مشكلات مدرسه و زندگي، تلاش كرده و مشكلات ناشي از اختلال نوشتن را به حداقل برسانند. براي آشنايي با ساير روش‌هاي درمان اختلالات يادگيري كليك كنيد. برخي از راه‌هاي بهبود عملكرد كودكان مبتلا به اختلال‌نوشتن عبارت است از:
دارو درماني
برخي از داروهايي كه به افزايش توجه و تمركز كودك كمك مي‌كنند با تشخيص پزشك به بهتر شدن عملكرد كودك كمك مي‌كند.
كار درماني
براي آن دسته از كودكاني كه دچار مشكلات حركتي هستند، كار درماني مفيد خواهد بود. در كاردرماني با تمركز روي بهبود عملكرد حركتي، افزايش قدرت دست، هماهنگي بيشتر عصب و عضله و تمام مهارت‌هاي فيزيكي كه براي نوشتن لازم است به بهتر شدن اختلال نوشتن كمك خواهد كرد.
مديريت آموزش
البته كه مهم‌ترين بخش درمان و بهبود كودكان مبتلا به اختلال نوشتن، تلاش والدين، معلمان و خود كودك است. هر قسمت از محيط و لوازم آموزشي اين كودكان، مي‌تواند در بهبود عملكرد آنها كمك كند. برخي از آنها را در ادامه مي‌خوانيد:
- وسايل نوشتار اين كودكان مي‌تواند متفاوت باشد. استفاده از انواع مختلف مداد يا استفاده از گيره مداد، استفاده از كاغذ با خطوط برجسته براي ماندن روي خط و وجود جزوه‌هاي مكتوب و تصويري بجاي صوتي.
- نقش مهم آموزگار براي اين كودكان غير قابل انكار است. دادن وقت بيشتر براي نوشتن، عدم فشار به او، خودداري از هرگونه تحقير يا تنبيه مربوط به نوشتن، جايگزين كردن تكاليف نوشتاري با تكاليف ديگر، پيش نويس كردن نام و مشخصات كودك روي برگه امتحان و …
- تكنولوژي نيز مي‌تواند براي آموزش بهتر اين كودكان مفيد باشد. استفاده از نرم افزارهاي ديكته، استفاده از كيبورد و كامپيوتر و بازي‌هاي مختلف آموزشي و هر نوع تكنولوژي پيشنهادي توسط متخصصين به كودك
- نوشتن روي شن، نوشتن با رنگ روي كاغذ، درست كردن حروف با خمير بازي، كاردستي حروف و از اين قبيل راه‌ها نيز براي آموزش بهتر كودك موثر است.
مراجعه به روانشناس
كودكان دچار اختلال نوشتن، معمولا تحت فشارها و اضطراب‌هاي شديدي هستند. اضطرابي كه از طرف مدرسه با نمره‌هاي بد، تمسخر همكلاسي‌ها، تحقيرهاي والدين و حتي افكار منفي خود كودك به او وارد مي‌شود. كودكاني كه دچار اختلال هستند بايد خيلي بيشتر درك شده و تلاش‌هاي آنها مورد احترام قرار بگيرد. وجود يك مشاور يا روانشناس خبره، مي‌تواند به كاهش اين اضطراب‌ها و آموزش بهتر والدين در جهت نحوه برخورد بهتر با كودك مفيد باشد. براي دريافت مشاوره كودك كليك كنيد.
براي دريافت مشاوره در زمينه كودك مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني كودك از طريق شماره 02166419012 با برترين متخصصان كلينيك تخصصي ني ني مايند تماس حاصل نماييد.
منبع : اختلال نوشتن چه نشانه هايي دارد
- پنجشنبه ۰۷ مرداد ۰۰ ۰۱:۰۰
- ۴۶ بازديد
- ۰ نظر