متادون چیست | عوارض، نشانه ها و علائم اعتیاد به متادون

آیا علائم اعتیاد به متادون و عوارض متادون را می شناسید ؟ قرص و شربت متادون یکی از انواع اعتیاد به مواد مخدر است که در سال‌های اخیر به دلیل خاصیت درمانی این دارو و تجویز آن در کلینیک‌های ترک گسترش پیدا کرده است. اگرچه متادون به عنوان یک داروی موثر می‌تواند در درمان اعتیاد به سایر مواد مخدر کمک کننده باشد با این حال نباید از این واقعیت غافل شویم که این دارو خود برای مصرف کننده، اعتیاد آور بوده و مشکلاتی را به همراه داشته باشد. در این مطلب راجع به اعتیاد به متادون و نشانه‌ها و عوارض آن صحبت خواهیم کرد. با توجه به اهمیت زمان در درمان اعتیاد به هرگونه ماده مخدر، اگر شما یا یکی از اطرافیانتان نشانه‌های اعتیاد به این ماده را نشان می‌دهد بهتر است هرچه سریع‌تر با یک متخصص در این باره صحبت کنید. جهت دریافت راهنمایی های لازم با مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس بگیرید.

منبع: متادون چیست | عوارض، نشانه ها و علائم اعتیاد به متادون

متادون چیست؟

متادون که با نام تجاری دولوفین نیز در بازار موجود است یک داروی مخدر صنعتی می‌باشد که در آزمایشگاه تولید می‌شود. این دارو به عنوان یک مسکن قوی توانایی کاهش درد را دارد و برای افرادی که دردهای متوسط تا شدید را تجربه می‌کنند مفید خواهد بود. از دیگر کاربردهای آن می‌توان به خاصیت متادون در درمان اعتیاد به مواد مخدر مانند هروئین یا مرفین اشاره کرد. این دارو در واقع همان گیرنده‌های مغزی که هروئین و مرفین بر روی آن عمل می‌کنند را تحت تأثیر قرار می‌دهد و از این طریق عوارض ناخوشایند سم زدایی این مواد را کاهش می‌دهد. با این حال تجویز متادون باید حتماً از نظر پزشک انجام گیرد و مصرف خودسرانه آن می‌تواند باعث اعتیاد بیمار به این دارو شود.

بیشتر بخوانید : انواع مواد مخدر

چرا متادون اعتیادآور است؟

این دارو یکی از انواع داروهای افیونی است که در آزمایشگاه‌ها و با الهام از ترکیبات شیمیایی مرفین ساخته می‌شود. به همین خاطر مصرف آن درست همانند تریاک و سایر مواد افیونی باعث آرامش و یک احساس خوشایند در فرد خواهد شد. به دنبال تجربه این لذت، فرد برای تجربه مجدد آن به سراغ مصرف متادون خواهد رفت.

از دیگر دلایلی که برای اعتیاد به متادون می‌توان عنوان کرد این است که با مصرف متادون برای یک دوره زمانی، تغییراتی در ترشح مواد ضد درد به صورت طبیعی از مغز پیش خواهد آمد به این معنا که توانایی کارکرد طبیعی مغز دستخوش تغییر شده و فرد برای تجربه احساس طبیعی بودن می‌بایست مرتبا مقداری از این ماده را مصرف نماید. در غیر این صورت نشانه‌های ناخوشایند جسمی و روانی ترک این ماده ظاهر می‌شود. در این شرایط برای جلوگیری از این احساسات منفی، مصرف متادون ادامه پیدا خواهد کرد.

نشانه‌های مصرف متادون

اگر به مصرف متادون توسط یکی از اطرافیان خود شک دارید می‌توانید نشانه‌های زیر را در او کنترل نمایید. با هربار مصرف متادون و تا زمانی که اثر دارو از بین نرفته باشد شما علائم جسمی و روانی مشخصی را در فرد می‌بینید، در صورتی که همه یا تعدادی از علائم زیر در فرد مورد نظرتان وجود دارد بهتر است برای کسب اطلاعات بیشتر از یک متخصص کمک بگیرید.

• خواب آلودگی
• خشکی دهان
• تنگی نفس
• خارش بدن
• سردرد
• ناتوانی در تمرکز حواس
• ضربان قلب نامنظم

بیشتر بخوانید : تست اعتیاد به متادون

علائم اعتیاد به متادون

استفاده از متادون حتی در چند بار اول باعث بروز نشانه‌هایی در رفتار و جسم بیمار می‌شود. با دقت به این نشانه‌ها تا حدودی می‌توان مطمئن شد که فرد از متادون استفاده می‌کند. با این‌حال دقت داشته باشید که این نشانه‌ها ممکن است به هر دلیل دیگری نیز اتفاق بیفتد. به همین خاطر تشخیص دقیق این موضوع تنها به عهده متخصص است. ازجمله علائم اعتیاد به متادون عبارت است از:

علائم رفتاری اعتیاد به متادون

• احساس خستگی و خواب‌آلودگی
• گیجی و از دست دادن تمرکز
• تحریک‌پذیری
• اختلالات خواب
• بروز مشکلات در روابط جنسی

علائم جسمی اعتیاد به متادون

• ورم صورت
• تهوع و استفراغ
• تعریق
• سردرد
• اختلال در چرخه قاعدگی خانم‌ها

بیشتر بخوانید : علائم اعتیاد

نشانه های اولیه اعتیاد به متادون

وجود برخی رفتارها و علائم خاص نشان دهنده این است که فرد نسبت به مصرف متادون اعتیاد پیدا کرده است این علائم و رفتارها شامل موارد زیر هستند. در صورت مشاهده این رفتارها در عزیزانتان و یا اگر خودتان دچار اعتیاد شده اید حتما مقاله ترک متادون را نیز مطالعه نمایید.

افزایش میزان مصرف

پس از مدتی استفاده از دارو، بیمار متوجه خواهد شد که دیگر با مصرف متادون به اندازه قبل، احساس آرامش و راحتی نمی‌کند به همین خاطر مقدار مصرف را افزایش می‌دهد. این افزایش میزان مصرف که به آن تحمل دارویی گفته می‌شود نشان دهنده این است که بدن فرد نسبت به مقدار قبلی دارو مقاومت پیدا کرده و تحت تأثیر آن قرار نمی‌گیرد.

بروز نشانه‌های ترک

نشانه‌های ترک به این معناست که چنانچه میان دو وعده مصرف فاصله زمانی افزایش پیدا کند و یا مقدار مصرف کاهش داشته باشد علائم جسمی و روانی ناخوشایندی در فرد بروز پیدا خواهد کرد. این علائم عبارت‌اند از سردرد، دلدرد، دردهای عضلانی، سرد یا گرم شدن بیش از حد بدن، اضطراب، پرخاشگری، افسردگی، تب و لرز، ضعف در بینایی، بی‌اشتهایی و بی‌خوابی.

جست‌وجوی دارو از علائم اعتیاد به متادون

افرادی که اعتیاد به متادون را تجربه می‌کنند معمولاً بخش قابل توجهی از زمان خود را مشغول تلاش برای پیدا کردن و استفاده از دارو هستند. این مسئله باعث می‌شود که آن‌ها سایر وظایف محوله مثل وظایف شغلی یا نقشی که در خانواده دارند را کنار بگذارند.

بیشتر بخوانید : انواع مواد اعتیاد آور

نشانه‌های مسمومیت با متادون

متادون دارویی است که تجزیه و دفع آن از بدن به آهستگی صورت می‌گیرد. به همین خاطر مقداری از آن در بدن فرد باقی مانده و در صورتی که فرد در طی این مدت مجدداً به مصرف دارو بپردازد علائم مسمومیت ظاهر می‌شود. همچنین ممکن است بیمار در یک نوبت استفاده از متادون به دلیل زیاده روی علائم مسمومیت را نشان دهد. در ادامه اصلی‌ترین علائم مسمومیت با متادون را بررسی خواهیم کرد. درصورتیکه این علائم را در فردی مشاهده کردید هرچه سریع‌تر او را به مراکز درمانی برسانید.

• سردی بدن
• کاهش ضربان قلب
• کاهش تعداد تنفس
• کاهش سطح هوشیاری
• درصورتیکه مسمومیت بالا باشد احتمال ایست قلبی و مرگ نیز وجود دارد.

نکته: در صورتی که از متادون برای ترک اعتیاد استفاده می کنید، حتما باید تحت نظر متخصص این کار را انجام دهید. گاه حتی نیازی به تجویز دارو وجود ندارد، بنابراین پیش از بدتر شدن شرایط برای ترک اعتیاد کلیک کنید.

نحوه تشخیص علائم اعتیاد به متادون

از جمله مهمترین علائم اعتیاد به متادون می توان به موارد زیر اشاره داشت :

بالا رفتن میزان مصرف

یکی از نشانه‌های اعتیاد در تمامی مواد مخدر بالا رفتن تدریجی میزان مصرف است. پس از مصرف متادون یا هر مخدر دیگر برای یک مدت مشخص، بدن به آن عادت می‌کند. این شرایط باعث می‌شود که مصرف مخدر دیگر به‌اندازه قبل لذت نداشته باشد. به همین خاطر بیمار مجبور است برای دستیابی به احساس لذت میزان مصرف را افزایش دهد.

بروز نشانه‌های منفی

متادون یکی از انواع مخدرهایی است که وابستگی‌های جسمانی و روانی ایجاد می‌کند. به همین خاطر کسانی که به این ماده اعتیاد دارند در صورت قطع ناگهانی یا کاهش میزان مصرف دچار نشانه‌های ناخوشایندی می‌شوند. نشانه‌هایی مثل درد عضلانی و یا احساس خشم و تحریک‌پذیری باعث می‌شوند که فرد برای بازگشت به شرایط طبیعی به سراغ استفاده مجدد از متادون برود.

کاهش بهره‌وری

معتادین به متادون معمولاً بخش عمده‌ای از زمان خود را صرف پیدا کردن یا مصرف این ماده می‌کنند. به همین خاطر از سایر جنبه‌های زندگی خود عقب می‌مانند. غیبت‌های کاری، افت تحصیلی و کاهش رابطه با دوستان ازجمله نشانه‌هایی هستند که خبر از اعتیاد به متادون می‌دهند.

عوارض اعتیاد به متادون

متادون از آن دسته داروهایی است که اثرات منفی بسیاری روی بدن می‌گذارد. به همین خاطر است که شناخت این ماده و همین‌طور نشانه‌های اعتیاد به متادون از اهمیت بالایی برخوردار است. رایج‌ترین مشکلی که به دنبال استفاده از متادون برای بیمار پیش می‌آید مشکلات کبدی و به‌خصوص سرطان کبد هستند. سایر عوارض اعتیاد به متادون عبارت است از:

• آسیب دیدن دندان‌ها
• بیماری‌های تنفسی
• بیماری‌های روانی مانند اختلالات شخصیت
• بیماری‌های قلبی و عروقی

موارد ممنوعیت استفاده از متادون

همان‌طور که گفتیم متادون عوارض بسیاری دارد. اما این عوارض در برخی افراد بیشتر است. یا حتی می‌تواند خطر مرگ را به دنبال داشته باشد. به همین خاطر قبل از اینکه از متادون استفاده کنید حتماً از نبود بیماری‌ها یا داروهایی که با آن تداخل دارند اطلاع کافی کسب کنید. ازجمله موارد منع مصرف متادون عبارت است از:

• بیماران مبتلا به اختلالات کلیه و کبد
• بیمارانی که مشکلات قلبی یا تنفسی دارند
• استفاده هم‌زمان متادون و الکل
• استفاده هم‌زمان متادون با داروهای آرام‌بخش به‌خصوص بنزودیازپین‌ها

بیشتر بخوانید : عوارض متادون در بارداری

درمان اعتیاد به متادون

معمولاً به این خاطر که علائم ترک متادون می‌تواند برای سلامتی فرد خطرات جدی را به همراه داشته باشد، توصیه می‌شود که ترک این دارو زیر نظر پزشک و در مراکز درمانی صورت بگیرد. در فرایند ترک اعتیاد به متادون معمولاً پزشکان میزان مصرف را به تدریج کاهش می‌دهند. این مسئله باعث کاهش شدت علائم جسمی و روانی ترک ماده مخدر می‌شود. درمان پزشکی تا زمانی که متادون به طور کامل از بدن فرد خارج شود و وابستگی فیزیولوژِیکی به این ماده در بیمار باقی نمانده باشد ادامه پیدا خواهد کرد.

اهمیت رواندرمانی در ترک اعتیاد به متادون

یکی از تجربیاتی که معمولاً افراد درگیر با اعتیاد به متادون و خانواده‌های آن‌ها تجربه می‌کنند شروع مجدد مصرف، پس از ترک است. این موضوع اهمیت استفاده از جلسات مشاوره رواندرمانی در کنار درمان‌های طبی را نشان می‌دهد. برخی از اقدامات مهم روانشناختی در زمینه ترک اعتیاد به متادون را در ادامه با یکدیگر بررسی خواهیم کرد.

بیشتر بخوانید : ترک اعتیاد به متادون در خانه

هشیاری نسبت به نشانه‌ها

روانشناسان با استفاده از تکنیک‌های رفتاری به فرد کمک می‌کنند تا نشانه‌هایی در محیط که او را نسبت به مصرف مجدد تحریک می‌کند شناسایی کرده و برای آن‌ها راه چاره‌ای پیدا کند. برای مثال ممکن است فرد به این نتیجه برسد که هر بار دچار اضطراب می‌شود به مصرف مواد مخدر تمایل بیشتری پیدا می‌کند و یا در صورت مشاهده برنامه‌های تلویزیونی در این زمینه تمایل به مصرف در او افزایش پیدا می‌کند. هنگامی که فرد نسبت به این علائم یا پیشایندها آگاه باشد، توانایی کنترل وی بالاتر می‌رود.

آموزش راهکارهای سازگارانه‌تر

پس از شناسایی پیشایندها قدم دیگری که می‌بایست برای جلوگیری از مصرف مجدد مواد مخدر برداشته شود آشنایی با راهکارهای مناسب است. برای مثال فردی که متوجه شده در صورت اضطراب، به مصرف مواد مخدر روی می‌آورد می‌بایست تکنیک‌های درمانی را برای کاهش اضطراب و مدیریت شرایط آموزش ببیند تا از راه‌های مناسب‌تری با اضطراب خود روبه‌رو شود.

ایجاد جلسات خانواده درمانی

یکی از مشکلاتی که برای قربانیان اعتیاد به متادون یا هر ماده مخدر دیگری پیش می‌آید این است که روابط خانوادگی و دوستانه آنها تحت تأثیر اعتیاد، با مشکلات جدی مواجه شده است. شاید بتوان گفت وجود همین مشکلات و نبود یک سیستم حمایتی و عاطفی مناسب می‌تواند دلیلی برای بازگشت مجدد فرد به سمت اعتیاد باشد. در جلسات مشاوره، معمولاً روانشناسان با کمک گرفتن از اصول مشاوره خانواده سعی می‌کنند تا مشکلات پیش آمده را برطرف کرده و یک سیستم حمایتی و عاطفی مناسب را مجدداً برای فرد تدارک ببینند.

کمک گرفتن از جلسات گروه درمانی

شرکت در جلسات گروه درمانی باعث می‌شود که فرد با جمعی از افرادی آشنا شود که مشکلاتی مشابه خودش دارند. این موضوع می‌تواند باعث افزایش انگیزه و تمایل فرد به تغییر شود و همچنین زمینه یک رابطه اجتماعی مناسب‌تر را برای فرد به همراه خواهد داشت.

سایر خدمات مشاوره در زمینه ترک اعتیاد به متادون

ایجاد جلساتی برای افزایش انگیزه، پیدا کردن هدف‌های مناسب‌تر در زندگی، بررسی‌های دوره‌ای برای جلوگیری از ابتلا به اضطراب و افسردگی به دلیل ترک مواد مخدر، از جمله دیگر راهکارهای جلسات مشاوره برای ترک اعتیاد به متادون هستند. جهت دریافت مشاوره ترک اعتیاد کلیک کنید.

سؤالات متداول

آیا استفاده از متادون به عنوان مسکن می‌تواند اعتیادآور باشد؟

بله؛ اگرچه متادون به عنوان یک داروی مسکن و برای کاهش درد نیز استفاده می‌شود اما مصرف مداوم آن می‌تواند باعث وابستگی به متادون شود.

نشانه‌های مصرف متادون چیست؟

احساس خواب آلودگی، ضعف در هشیاری و ناتوانی در توجه و تمرکز، خارش بدن، خشکی دهان و سردرد از جمله نشانه‌های مصرف متادون هستند.

چطور می‌توان با مصرف مجدد متادون پس از ترک مبارزه کرد؟

کمک گرفتن از جلسات مشاوره و رواندرمانی علاوه بر درمان‌های فیزیولوژیک و سم زدایی در این راه بسیار کمک کننده خواهد بود.

برای عضویت در اینستاگرام (ذهن نو) کلیک کنید

آخرین تحقیقات علمی روانشناسی

ورود به صفحه

سوالی دارید؟ با ما تماس بگیرید

تماس با برترین مشاوران از طریق تلفن ثابت در سراسر کشور از 8 صبح الی 12 شب حتی ایام تعطیل

سراسر کشور :9099070354

جهت مشاوره تلفنی با موبایل و رزرو وقت حضوری

شماره تماس با موبایل : 02191002360

منبع: متادون چیست | عوارض، نشانه ها و علائم اعتیاد به متادون