استرس در دوران بارداري و تاثير ناراحتي مادر بر جنين

افزايش سطح استرس و اضطراب در دوران بارداري تا حدي طبيعي است. قرار گرفتن در شرايط جديد، فكر كردن به وظايف مادري، فرايند زايمان و سلامت كودك همگي از جمله عواملي هستند كه مي‌توانند تنش‌هاي شما را افزايش دهند. با اين حال به مادران توصيه مي‌شود كه با در پيش گرفتن يك سبك زندگي سالم و استفاده از تكنيك‌هاي خودآرام سازي اين استرس‌ها را مديريت كنند. چرا كه تنش‌هاي مفرط و مزمن مي‌تواند به مشكلات جدي نظير فشار خون در بارداري و زايمان زودرس منجر شود. براي آمادگي براي مادر شدن و احتياط‌هاي لازم در بارداري مشاوره كودك دريافت نماييد.

منبع : استرس در دوران بارداري و تاثير ناراحتي مادر بر جنين

علل افزايش استرس در دوران بارداري

در دوران بارداري شرايط زندگي بانوان به يك باره تغيير مي‌كند. عوامل مختلفي در اين زمان دست به دست هم مي‌دهند تا سطح تنش مادر افزايش يابد. از جمله مهم‌ترين عوامل استرس زا مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

• بروز تغييرات جسماني در بدن و تجربه مشكلاتي نظير حالت تهوع صبحگاهي، يبوست، احساس خستگي مفرط و كمردرد
• تغييرات هورموني كه منجر به تغييرات خلقي مي‌شوند. اين تغييرات خلقي ممكن است كنترل استرس را با دشواري بيشتري رو به رو سازند
• داشتن مشغله ذهني با موضوعاتي نظير سلامت جنين و فرايند زايمان
• نگراني در مورد تغييراتي كه در وضعيت شغلي پيش مي آيد براي مادران شاغل
• نگراني در مورد رژيم غذايي و كنترل وزن

چه استرس هايي در دوران بارداري دردسرساز هستند؟

استرس هميشه بد نيست. در واقع سطحي از تنش  و نگراني به شما كمك مي‌كند كه به طور موثرتري با چالش‌هاي پيش رو كنار بياييد. اين تنش‍ها زماني تاثيرات منفي خود را آغاز مي كنند كه احساس اضطراب بسيار شديدي را در شما فعال كرده و به طور پايدار در زندگيتان حضور داشته باشند.

به عبارت ديگر استرس مزمن و شديد است كه براي مادران باردار خطرناك است و مي تواند به بروز مشكلات سلامتي جدي نظير افزايش فشار خون و زايمان زودرس بيانجامد. از جمله استرس هاي مخرب در دوران بارداري مي توان به رويدادهاي منفي زندگي نظير از دست دادن يك عزيز، طلاق يا بركنار شدن از شغل، درگيري با مشكلات اجتماعي مزمن مثل فقر، تجربه بلاياي طبيعي مثل سيل و زلزله، دچار شدن به اختلالات روانشناختي نظير افسردگي اساسي و نگراني بيش از حد در مورد موضوعات مربوط به حاملگي و دچار بودن به ترس هايي نظير ترس از زايمان اشاره كرد.

بيشتر بخوانيد: خطرات دوران بارداري

عوارض استرس زياد در دوران بارداري

لازم است بدانيد استرس زياد در دوران بارداري نه تنها سلامت روانشناختي‌تان را تهديد مي‌كند، بلكه از نظر جسماني نيز براي شما و كودكي كه در شكم داريد خطرناك است. براي مثال استرس مزمن با افزايش بيش از حد هورمون كورتيزول در بدن همراه خواهد بود.

اين هورمون در طولاني مدت اثرات مخربي بر سيستم ايمني بدن مي‌گذارد كه در نهايت منجر به افزايش آسيب پذيري در برابر انواع عفونت‌ها به خصوص عفونت رحم مي‌شود. عفونت رحم يكي از علل اصلي بروز زايمان زودرس و تولد نوزادان نارس است. از جمله ديگر عوارض استرس زياد در دوران بارداري مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

1- تشديد علائم حاملگي

بررسي‌ها نشان مي‌دهند زناني كه استرس‌هاي زيادي دارند علائم حاملگي را با شدت بيشتري تجربه مي‌كنند. براي مثال در اين شرايط مشكلات خواب، حالت تهوع صبحگاهي و دردهاي بدني بيش از زماني كه مادر در آرامش قرار دارد اتفاق مي‌افتند.

2- بروز تغييراتي در الگوي اشتها

در دوران بارداري برخي افراد كم اشتها مي‌شوند و برخي ديگر اشتهاي زيادي پيدا مي‌كنند. بررسي‌ها نشان مي‌دهند كه استرس مشكلات خوردن را نيز در مادران باردار تشديد كرده و مي‌تواند منجر به از دست دادن وزن يا چاقي مفرط در آن‌ها شود. اين مسائل به خودي خود در بروز قند دوران بارداري و زايمان زودرس نيز موثر هستند.

3- بالا رفتن فشار خون

استرس يكي از عوامل بسيار موثر در فشار خون است. مادراني كه استرس مفرطي را تحمل مي‌كنند بيش از ديگران دچار فشار خون بالا و وضعيتي به نام پره اكلامپسي مي‌شوند و همچنين بيشتر احتمال دارد كه پيش از موعد درد زايمان را تجربه كرده و نوزادان كم وزني را به دنيا بياورند.

4- بالا رفتن ريسك رفتارهاي پرخطر

استرس يكي از موقعيت‌هاي روانشناختي است كه ممكن است افراد براي پشت سر گذاشتن آن دست به رفتارهاي پرخطر بزنند. سيگار كشيدن، خوردن نوشيدني‌هاي الكلي يا مصرف مواد از جمله اين رفتارها هستند كه روي آوردن به آن‌ها در دوران بارداري مي‌تواند با خطرات جدي و جبران ناپذير براي جنين همراه شود.

چگونه بر استرس خود در دوران بارداري غلبه كنيم؟

همانطور كه گفته شد استرس جزء طبيعي و لازم در فرايند بارداري است كه تنها به مديريت نياز دارد. راهكارهاي زير مي‌توانند به شما كمك كنند كه اوضاع را تا حد ممكن تحت كنترل داشته باشيد:

1- بدانيد كه علائم بارداري موقتي و گذرا هستند

بسياري از مادران هنگام مواجهه با علائم بارداري نظير حالت تهوع يا افزايش اشتها به شدت در مورد سلامتي خود نگران مي‌شوند. اگر از قبل با اين علائم آشنايي داشته باشيد و بدانيد كه موقتي هستند مسلما راحت‌تر مي‌توانيد استرس‌هاي خود را در اين باره كنترل نماييد.

2- سبك زندگي سالمي را در پيش بگيريد

داشتن سبك زندگي مناسب شامل پيروي از رژيم غذايي مقوي و سالم، داشتن خواب كافي و گنجاندن ورزش‌هاي سبك در برنامه روزانه از جمله فاكتورهاي بسيار موثري است كه استرس‌هاي شما را كاهش مي‌دهد و باعث مي‌شود با آرامش بيشتري دوران بارداري را پشت سر بگذاريد.

3- كمي از ديگران كمك بگيريد

در دوران بارداري مجبور نيستيد همانند سابق خيلي از كارها را خودتان انجام دهيد. اين طبيعي است كه كمي احساس فقدان انرژي داشته باشيد و از ديگران بخواهيد كه در كارهايي نظير امورات منزل به شما كمك كنند.

4- از تمرين هاي خودآرام سازي كمك بگيريد

در روانشناسي تكنيك‌هاي خودآرام سازي مختلفي وجود دارد كه به شما كمك مي‌كنند هيجانات خود را مديريت كرده و احساس آسودگي بيشتري داشته باشيد. از جمله اين تكنيك‌ها مي‌توان به ريلكسيشن، مراقبه، فنون تنفسي و ذهن آگاهي اشاره كرد. همچنين ورزش‌هايي نظير يوگا نيز مي‌توانند به رفع تنش و افزايش آرامش دروني‌تان كمك كنند.

5- براي خود حمايت اجتماعي ايجاد كنيد

براي كاهش استرس گاهي بايد در كنار دوستان و خانواده‌تان قرار بگيريد. در واقع بودن با كساني كه شرايط‌تان را درك مي‌كنند و به هر طريقي سعي در بهبود حال شما دارند، نقش بسزايي در بهبود سلامت روان ايفا مي‌كند. در عوض آن‌هايي كه احساس مي‌كنند در شرايط سخت تنها هستند و هيچ پشتيباني ندارند، بيشتر در مشكلات خود غرق مي‌شوند. از همين رو بسيار اهميت دارد كه با دوستان يا اعضاي نزديك خانواده‌تان در تماس بمانيد و گاهي از آن‌ها كمك بگيريد.

6- در كلاس هاي آمادگي براي زايمان شركت كنيد

همانطور كه گفته شد ترس از زايمان و فرايند آن يكي از علل اصلي بروز استرس در مادران باردار است. اگر شما نيز از اين بابت نگراني‌هاي زيادي داريد بهتر است در كلاس‌هاي آمادگي براي زايمان شركت كنيد. در اين كلاس‌ها براي آنچه در آينده نزديك روي مي‌دهد آماده خواهيد شد و تكنيك‌هاي خودآرام سازي لازم را نيز ياد مي‌گيريد.

7- در مورد استرس در بارداري  از يك روانشناس كمك بگيريد

همان طور كه در طول بارداري به سلامت جسمي‌تان اهميت مي‌دهيد، بايد براي سلامت روان خود نيز ارزش قائل شويد. مادراني كه از نظر روانشناختي وضعيت بهتري دارند، مسلما در انجام نقش خود به عنوان يك مادر نيز عملكرد بالاتري خواهند داشت و ارتباط سالم‌تري با فرزند خود برقرار مي‌كنند. در نتيجه بهتر است براي مديريت استرس‌ها به خصوص در شرايطي كه به يك ناراحتي مزمن تبديل شده اند به يك روانشناس مراجعه كرده و درمان‌هاي لازم را دريافت نماييد.

براي دريافت مشاوره در زمينه كودك مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني كودك از طريق شماره 02166419012 با برترين متخصصان كلينيك تخصصي ني ني مايند تماس حاصل نماييد.

سوالات متداول