سمپاتیک و پاراسمپاتیک وظیفه کمک رسانی و کنترل عملکرد اندام های بدن را برعهده دارند. سیستم عصبی خودکار ما از دو بخش سمپاتیک و پاراسمپاتیک تشکیل شده‌است. این دو سیستم به صورت خودکار و بدون دخالت انسان در مقابل محرک های درونی و بیرونی واکنش می‌دهند. برای مثال وقتی در موقعیت خطر قرار داریم و یا استرس داریم، سیستم عصبی خودکار وارد عمل می‌شود. سمپاتیک وظیفه جنگ و گریز را بر عهده دارد و پاراسمپاتیک به آرام سازی بدن کمک می‌کند. به طور کل دو سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک با یکدیگر به تعادل سازی جسم و روان ما کمک می‌کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه علل اضطراب و احساس بی قراری کلیک کنید.
منبع: سمپاتیک و پاراسمپاتیک | تفاوت سمپاتیک و پاراسمپاتیک
سمپاتیک و پاراسمپاتیک چیست؟
سمپاتیک و پاراسمپاتیک در کنار هم سیستم عصبی خودکار را تشکیل می‌دهند. این سیستم عصبی بصورت خودکار در کنترل گوارش، گردش خون، ادرار، تنفس، ضربان قلب و … نقش دارد. به دلیل اینکه این سیستم عصبی بدون دخالت ذهن هشیار انسان کنترل می‌شود، خودکار گفته می‌گویند. عملکرد اصلی سیستم سمپاتیک و پاراسمپاتیک حفظ شرایط ثابت و پایدار داخل بدن است. این سیستم مسئول دفع ادرار، تنظیم دمای بدن، واکنش های جنسی، فشار خون، سرعت تنفس، تعادل مایعات بدن و … است.
سیستم عصبی سمپاتیک
سیستم عصبی سمپاتیک در قفسه سینه و نخاع قرار دارد. عملکرد سیستم عصبی سمپاتیک جنگ و گریز داخل بدن است. این جنگ و گریز از طریق تنظیم ضربان قلب، اندازه مردمک چشم، سرعت تنفس و … انجام می‌شود. سمپاتیک بدن را آماده می‌کند تا به موقعیت اضطرابی و استرسی واکنش نشان دهد. این سیستم با درد، سرما، استرس و ترس تحریک می‌شود و سریعا نسبت به این موقعیت ها واکنش نشان می‌دهد.
زمانی که در موقعیت خطر قرار می‌گیریم، سمپاتیک با افزایش پمپاژ خون به بدن گشادی کیسه هوا در ریه، سرعت تنفس، کاهش عملکرد دستگاه ادرار و افزایش ضربان قلب به کنترل احساس خطر کمک می‌کند. در واقع کار جنگ و گریز را انجام می‌دهد.
زمانی که بدن در موقعیت استرسی قرار می‌گیرد، مرکز هیجانات مغز که آمیگدال نام دارد به هیپوتالاموس مغز فرکانسی را ارسال می‌کند. هیپوتالاموس که وظیفه فرماندهی بدن را بر عهده دارد، به واسطه وظایفش از طریق سیستم عصبی با بدن ارتباط برقرار می‌کند. زمانی که فرکانس به سیستم عصبی سمپاتیک ارسال می‌شود غدد آدرنال تحریک می‌شود و باعث ترشح هورمون آدرنالین و اپی نفرین می‌شوند.
سیستم عصبی پاراسمپاتیک
سیستم عصبی پاراسمپاتیک بین بصل النخاع و نخاع قرار دارد. وظیفه کنترل تولید مثل، گوارش و استراحت را دارد. این سیستم برای ترمیم و محافظت اندام های بدن تشکیل شده‌است. پاراسمپاتیک با کاهش فشار خون، کاهش ضربان قلب و کاهش تنفس به گوارش غذا و سیستم گوارش بدن کمک می‌کند. سیستم عصبی پاراسمپاتیک بدن را در حالت استراحت و آرامش قرار می‌دهد و از فعالیت زیاد بدن جلوگیری می‌کند.
زمانی که از شرایط پر استرس و ترسناک عبور می‌کنیم، هیپوتالاموس که مرکز فرماندهی بدن است با ارسال فرکانس به سیستم پاراسمپاتیک آن را فعال می‌کند. با فعال شدن پاراسمپاتیک و ترشح کورتیزول، هورمون استیل کولین ترشح می‌شود که وظیفه آرام سازی بدن را بر عهده دارد.
اختلال در سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک
اختلال در سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک به دلیل دیابت، کهولت سن یا بیماری پارکینسون به وجود می‌آید. اما برخی از عفونت های ویروسی و داروها می‌توانند در سیستم عصبی خودکار اختلال ایجاد کنند. و آسیب به گردن و مغز توانایی اختلال در سیستم سمپاتیک و پاراسمپاتیک را دارد.
تاثیری استرس بر سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک
همه افراد در تمام دوره های سنی به دلیل اتفاقات گوناگون دچار استرس می‌شوند. معمولا به دلیل استرس کاری، استرس تحصیلی، خواب کم و عدم ورزش به افراد استرس وارد می‌شود. میزان کمی از استرس برای همه لازم است. اما اگر این استرس ها برای طولانی مدت و یا شدت زیاد ادامه یابد، باعث پدیدار شدن آسیب های مخرب در روان و جسم افراد می‌شود.
با بروز استرس های مداوم سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک مداوم تحریک می‌شود و پس از مدتی عدم تعادل در سیستم عصبی خودکار ایجاد می‌شود. عدم تعادل در سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک باعث نمایان شدن خستگی، تغییر در ضربان قلب، عملکرد ضعیف جسمی و فرسودگی می‌شود.
تاثیر مدیتیشن در سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک
طبق بررسی های انجام شده در حوزه روانشناسی، مدیتیشن اثرات مثبتی در عملکرد سیسیتم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک دارد. مدیتیشن باعث ایجاد تعادل در سیستم عصبی خودکار می‌شود که با تکنیک های شکمی، تنفس عمیق و کنترل استرس به تعادل سازی سیستم سمپاتیک و پاراسمپاتیک کمک می‌کند.
کلام آخر
با مطالعه مقاله متوجه این موضوع شده‌اید که سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک چه نقش پر رنگی در تعادل بدن دارد. با‌استرس های مداوم باعث برهم ریختن سیستم عصبی خودکار شده و تعادل بدن به خطر می‌افتد. با کمک روانشناس، به شما راهکارهایی ارائه می‌شود که به تعادل سازی سیستم عصبی خودکار کمک می‌کند. مرکز مشاوره ذهن نو به صورت حضوری و تلفنی به مراجعان خدمات ارائه می‌دهد. برای‌کسب اطلاعات بیشتر با شماره زیر تماس حاصل فرمایید.
برای دریافت مشاوره در زمینه سمپاتیک و پاراسمپاتیک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.
سوالی دارید؟ با ما تماس بگیرید
تماس با برترین مشاوران از طریق تلفن ثابت در سراسر کشور از 8 صبح الی 12 شب حتی ایام تعطیل
سراسر کشور :9099070354
جهت مشاوره تلفنی با موبایل و رزرو وقت حضوری
- شنبه ۲۲ بهمن ۰۱ ۱۶:۲۰
- ۳۰ بازديد
- ۰ نظر