هورمون پرولاکتین هورمونی از جنس پروتئین است. وظیفه اصلی هورمون پرولاکتین را تولید شیر در سینه‌ها مادر پس از زایمان می‌دانند. البته این هورمون علاوه بر تولید شیر، وظایف دیگری را نیز به عهده دارد که در ادامه مطلب به آن اشاره می‌کنیم. توجه داشته باشید که هورمون پرولاکتین هم در بدن زنان و هم در بدن مردان وجود دارد. اگر در مقدار نرمال این هورمون در بدن تغییراتی ایجاد شود، منجر به بیماری و اختلالاتی در بدن خواهد شد.
هورمون پرولاکتین
هورمونی از جنس پروتئین که از غده هیپوفیز در مغز آزاد می‌شود. وظیفه اصلی آن در بدن، تولید شیر در سینه‌های مادر پس از زایمان می‌باشد.
هم‌چنین این هورمون در افزایش ایمونوگلوبولین‌ها و کمک به بالغ شدن لنفوسیت‌های T نقش دارد. ایمونوگلوبولین و لنفوسیت در سیستم دفاعی بدن فعالیت می‌کنند.
کنترل ترشح هورمون پرولاکتین را ماده‌ای شیمیایی به نام دوپامین به عهده دارد.
مقدار پرولاکتین پس از بارداری افزایش می‌یابد. البته به میزان کم در بدن مردان و زنان غیر باردار نیز یافت می‌شود.
افزایش مقدار پرولاکتین پس از بارداری و در دوران زایمان موجب ناباروری در دوران شیردهی و عدم تخمک‌گذاری می‌شود.
هم‌چنین هورمون پرولاکتین قادر به تحریک آندروژن است. تحریک و افزایش هورمون آندروژن می‌تواند افزایش وزن و پرمویی را به دنبال داشته باشد.
مقدار نرمال هورمون پرولاکتین در بدن
همان‌طور که گفته شد هورمون پرولاکتین در بدن مردان و هم‌چنین زنان باردار و غیر باردار پیدا می‌شود. مقدار نرمال پرولاکتین در بدن افراد پس از بررسی و آزمایشات خون به شرح زیر است:
مقدار نرمال پرولاکتین در بدن مردان ۲ تا ۱۸ نانوگرم در هر میلی‌لیتر خون است.
در هر میلی‌لیتر خون زنان غیر باردار ۲ تا ۲۹ نانوگرم پرولاکتین دیده می‌شود.
زنان باردار مقدار ۱۰ تا ۲۰۹ نانوگرم در هر میلی‌لیتر خون، پرولاکتین دارند.
علل ترشح غیرطبیعی پرولاکتین در بدن
لازم است در ابتدا اشاره کنیم که افزایش هورمون پرولاکتین در دوران بارداری و شیردهی امری طبیعی است.
یکی از عواملی که می‌تواند ترشح غیرطبیعی پرولاکتین را به دنبال داشته باشد، تومور‌های غده هیپوفیز است.
اختلالات مربوط به هیپوتالاموس و ساقه مغز نیز ممکن است باعث ترشح غیرطبیعی پرولاکتین شوند. ساقه مغز بین غده هیپوفیز و هیپوتالاموس ارتباط برقرار کرده و آزادسازی پرولاکتین را کنترل می‌کند.
برخی بیماری‌ها مانند تنبلی تخمدان (تخمدان پلی‌کیستیک)، نارسایی کلیوی، کم‌کاری تیروئید و اختلالات کبدی نیز در افزایش ترشح پرولاکتین موثرند.
به دنبال مصرف داروهایی مانند ضد افسردگی‌های سه حلقه‌ای، داروهای ضد روان‌پریشی و ضد جنون، داروهای کاهنده فشارخون، مسکن‌های مخدر ممکن است افزایش پرولاکتین ایجاد شود.
یافتن علت افزایش پرولاکتین اهمیت بسیاری دارد. چراکه این امر در تصمیم‌گیری برای درمان موثر است.
علائم تغییر مقدار پرولاکتین
ترشحات غیرطبیعی سینه که هم در زنان و در موارد نادر در مردان اتفاق می‌افتد. برخی از علائم این وضعیت به شرح زیر هستند.
- عدم تخمک‌گذاری و قاعدگی و هم‌چنین عدم بارداری در زنان
- بزرگ شدن سینه در مردان
- خشکی واژن و حساسیت بیش از اندازه سینه‌ها
- کاهش تمایلات جنسی و بروز اختلالات جنسی در مردان
- ضعف بینایی و سردردها متوالی در هر دو جنس
بیماری‌های ناشی از اختلال در ترشح هورمون پرولاکتین
از آن‌جا که هورمون پرولاکتین به مقدار کم در مردان و زنان غیرباردار نیز وجود دارد. بنابراین تغییر در ترشح پرولاکتین می‌تواند بیماری‌هایی را به همراه بیاورد.
- دوشنبه ۲۹ خرداد ۰۲ ۱۸:۴۳
- ۲۲ بازديد
- ۰ نظر