اضطراب بيماري يكي از انواع اختلالات شبه جسماني است كه با نام‌هاي مختلفي از جمله خود بيمار انگاري و هيپوكندريا شناخته مي‌شود. در اين اختلال بيمار با اشتغال ذهني يا ترس از بيمار شدن مواجه مي‌شود و اعتقاد دارد كه به يك بيماري جدي مبتلا است. افراد مبتلا به اين اختلال احساس‌هاي جسمي خود را تشديد و تقويت مي‌كنند كه اين موضوع مي‌تواند باعث تداوم مشكل شود. اضطراب بيماري ممكن است كه تمام دستگاه‌هاي بدن را فرا بگيرد اما دستگاه‌هاي گوارش و قلبي-عروقي شايع‌ترين هستند. آنچه كه بيشترين نقش را در اين اختلال دارد اضطراب و ترس است كه راهكارهاي روان درماني و دارو درماني نيز به كاهش اين مسئله مي‌پردازند. در ادامه به بررسي بيشتر علل، علائم و درمان اضطراب بيماري خواهيم پرداخت.
بيشتر بخوانيد : اختلالات اضطرابي | معرفي انواع و درمان اختلالات اضطرابي در DSM5
منبع : اضطراب بيماري يا خود بيمار انگاري
اضطراب بيماري يعني چه؟
اضطراب بيماري يا هيپوكندريا نام يك اختلال رواني است كه فرد دائما نگران ابتلا به يك بيماريست و نشانه‌هاي بدني را كند و كاو مي‌كند و در خود به دنبال علائمي مي‌گردد كه نشان مي‌دهند او بيمار است.
خود بيمار انگاري يا اضطراب بيماري مي‌تواند اعضاي مختلف بدن و انواع بيماري‌ها را شامل شود. يك فرد با اين اختلال، زماني نگران وجود يك توده در مغز خود است و زماني نگران مشكلات گوارشي. اما مي‌توانيم با توجه به شدت و طول مدتي كه فرد با اين بيماري درگير است، آن را به دو دسته مزمن و حاد تقسيم كنيم.
حالت مزمن
در حالت مزمن اضطراب بيماري، اگرچه شدت اضطراب و نگراني پايين تر است اما فرد براي سال‌ها با چنين شرايطي درگير است. براي برخي از اين افراد، حساسيت به نشانه‌هاي بدني و مراقبت از سلامت، به صورت يك عادت و جنبه‌اي از زندگيشان تبديل شده است. به دنبال وجود چنين رفتارهايي آن‌ها نسبت به اين مسئله كه به لحاظ رواني بيمار هستند، پذيرش پاييني دارند و همچنين در طي سال‌ها توجيهات بسياري براي رفتارهاي خود پيدا كرده‌اند كه اكنون تبديل به عقايدي غير قابل نفوذ در آن‌ها شده است.
حالت حاد
اين گونه از اضطراب بيماري، به صورت ناگهاني و به يك دفعه در فرد ظاهر مي‌شود و در عين حال، شدت اضطراب بالايي را در وي ايجاد مي‌كند. شروع اين بيماري مي‌تواند به دنبال يك رويداد استرس زا باشد. براي مثال ابتلاي يكي از نزديكان به يك بيماري و يا شنيدن اطلاعات نگران كننده‌اي راجع به يك بيماي خاص از طريق تلويزيون، روزنامه يا حتي يك گفت وگو. اين وضعيت باعث بروز ترس و نگراني در فرد شده و او احساس مي‌كند نشانه‌هاي بيماري را در خود مي‌بيند.
براي اطلاع بيشتر در زمينه راه هاي درمان اضطراب كليك كنيد.
علائم و نشانه هاي اضطراب بيماري
* توجه بيش از حد به علائم بدني
* سوء تعبير علائم جسمي
* باور به اينكه فرد دچار بيماري بدي شده و به زودي خواهد مرد
* درگيري طولاني مدت براي يافتن مستندات علمي در زمينه بيماري و يا قرار ملاقات‌هاي مكرر با پزشك
* عدم تغيير باور، علي رغم نرمال بودن تمامي آزمايش‌ها و تشخيص بيمار نبودن توسط پزشك
افراد با اختلال هيپوكندريا ترس و اضطراب بيماري، شديدي را در ارتباط با بيماري تجربه مي‌كنند و اين اضطراب باعث نارضايتي خود آن‌ها يا ديگران مي‌شود. همچنين مشغوليت با رفتارهاي مرتبط با سلامت، باعث مي‌شود كه فرد، نتواند بسياري از كارهاي روزمره زندگي را انجام دهد و به همين خاطر مشكلاتي در زمينه‌هاي مختلف، از جمله در محيط كاري پيدا كند.
تداوم نشانه‌هاي اضطراب بيماري به مدت 6 ماه، ناراحتي خود فرد از وضع موجود، گلايه اطرافيان و شواهدي كه نشان مي‌دهد فرد از فعاليت مفيد در ساير جنبه‌هاي زندگي بازمانده است، از دلايل مهم براي تشخيص گذاري در زمينه هيپوكندريا هستند.
بيشتر بخوانيد : بيماري وسواس | علت و ريشه انواع وسواس فكري عملي چيست ؟
دلايل ايجاد اضطراب بيماري
1. اضطراب
به طور كلي زيربناي اصلي اين بيماري، اضطراب است. آمادگي فيزيولوژيك براي بالا بودن سطح اضطراب در فرد و يا تجربيات فرد در طول زندگي كه باعث بالارفتن اضطراب در يك فرد مي‌شوند، مي‌توانند منجر به ابتلاي به خود بيمارانگاري در فرد شوند.
2. طرز تعبير غلط
آنچه در افراد هيپوكندريا يا اضطراب بيماري به عنوان علائم جسمي در نظر گرفته مي‌شود، همان علائم بدني است كه همه ما در طول روز تجربه مي‌كنيم. تير كشيدن كمر، احساس خستگي و كسالت، يك درد ساده و گذرا در شكم و … اما خود بيمار انگاران، اين علائم را به صورت يك فاجعه تعبير مي‌كنند. آن‌ها احساس مي‌كنند يك مشكل جدي در بدنشان در حال شكل گيري است. در نتيجه آنچه عامل بيماري شناخته مي‌شود يك تفكر اشتباه، به اين صورت است كه فرد وقايع عادي را به صورت فجايع تعبير مي‌كند.
3. تربيت خانوادگي
افرادي كه در خانواده‌هايي با چنين شرايط زندگي مي‌كنند، به احتمال بيشتري به چنين مشكلاتي مبتلا مي‌شوند چرا كه فرد از كودكي و از طريق والدين شيوه رفتاري نگران بودن راجع به سلامت را ياد مي‌گيرد.
4. بروز يك رويداد استرس زا
به وجود آمدن يك اتفاق پر استرس در زندگي، مي‌تواند دليلي براي بروز اضطراب بيماري باشد. در اين گروه از افراد، زمينه ابتلا به خود بيمار انگاري از قبل وجود داشته است اما فرصت بروز پيدا نكرده بود. با بروز يك رويداد پر استرس در زندگي، فرد ممكن است علائم بيماري را نمايش دهد.
درمان اضطراب بيماري
خوشبختانه روش هاي متعددي براي درمان انواع وسواس از جمله وسواس بيماري ايجاد شده است. متخصص با توجه به شخصيت و موقعيت شما روشي متناسب را در پيش مي‌گيرد. در ادامه برخي از آن ها را شرح داده ايم. براي آشنايي با انواع ديگر درمان وسواس كليك كنيد.
1. دارو
همانطور كه گفته شد، بحث اصلي در بيماري هيپوكندريا اضطراب بيماري است. البته نتايج تحقيقات نشان مي‌دهد كه درصد بالايي از بيماران افسرده نيز، به اين بيماري دچار مي‌شوند. به همين خاطر داروهايي كه در درمان اضطراب و افسردگي نقش دارند، براي تخفيف علائم مفيد هستند. از جمله داروهايي كه در درمان اين بيماري مفيد هستند، خانواده دارويي (SSRI)ها مانند فلوكستين يا ونلافاكسين هستند. اين داروها بر ميزان ترشح سروتونين در مغز اثر مي‌گذارند و از اين طريق ميزان اضطراب فرد را كنترل مي‌كنند.
آنچه در ارتباط با درمان دارويي تمام بيماري‌هاي رواني مي‌بايست به آن توجه داشت اين است كه داروها صرفا باعث كاهش علائم شده و زمينه مناسبي براي برقراري ارتباط با درمانگر و انجام تمرينات فراهم مي‌كنند. به همين خاطر هرگز نبايد داروهاي رواني را به عنوان درمان كامل در نظر بگيريم. اين در حاليست كه تخفيف علائم پيش آمده با مصرف دارو از جانب اكثر افراد به عنوان درمان تلقي مي‌شود.
2. درمان شناختي-رفتاري براي اضطراب بيماري
مناسب‌ترين درمان روان شناختي براي اختلال خودبيمار انگاري، درمان شناختي-رفتاري است. اين درمان معتقد است افكار هر فرد، رفتار و هيجانات او را به دنبال دارند. به همين خاطر سعي مي‌كند تا به بيماران هيپوكندريا كمك كند، جريانات غلط فكري را شناخته و آن‌ها را اصلاح كنند زيرا همانطور كه گفته شد، آنچه باعث بروز بيماري در فرد مي‌شود، تفكر فاجعه آميز بودن علائم بدني است.
3. جلوگيري از پاسخدهي
يك روش مفيد اين است كه در هنگام ترس و اضطراب بيماري، از انجام رفتارهاي وارسي خودداري كنيد. در اين روش شما مي‌بايست بعد از مشاهده علائم جسمي و نگراني براي سلامت خود، علي رغم تمايلي كه به جست‌وجوي سايت‌ها و نوبت گرفتن از پزشك‌ها داريد اين رفتار را به تعويق بياندازيد. براي مثال يك برنامه تلويزيوني تماشا كنيد و يا براي خريد از خانه خارج شويد. با خودتان قرار بگذاريد كه پس از بازگشت به خانه از دكتر وقت مي‌گيرم و يا در اينترنت جست‌وجو مي‌كنم. سعي كنيد تا جايي كه برايتان مقدور است فاصله زماني بين مشاهده علائم و رفتارهاي اين چنيني را افزايش بدهيد. در ابتدا ممكن است نتوانيد زمان زيادي به خوبي از پاسخدهي جلوگيري كنيد، اما به تدريج توانمند خواهيد شد.
4. درمان‌هاي گروهي
تحقيقات نشان مي‌دهد كه قرار گرفتن در جلسات گروهي و مشاهده اين امر كه افراد بسياري نظير ما با اين مشكل درگير هستند، تاثيربسياري در بهبودي اضطراب بيماري خواهد داشت. با اين حال براي انتخاب بهترين نوع درمان بهتر است كه از يك مشاور در زمينه بيماري‌هاي رواني كمك بگيريد. براي دريافت مشاوره وسواس كليك كنيد.
براي دريافت مشاوره در زمينه وسواس ها مي توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره تلفني با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02166419012 تماس بگيريد.
سوالات متداول
چرا افراد دچار خود بيمار انگاري مي‌شوند؟
آمادگي بالاي بدني براي اضطراب، تعبير فاجعه آميز از وقايع و تربيت دوران كودكي در ايجاد اين بيماري اثر دارند.
براي عضويت در اينستاگرام (ذهن نو) كليك كنيد
آخرين تحقيقات علمي روانشناسي
ورود به صفحه
سوالي داريد؟ با ما تماس بگيريد
تماس با برترين مشاوران از طريق تلفن ثابت در سراسر كشور از 8 صبح الي 12 شب حتي ايام تعطيل
سراسر كشور :9099070354 استان تهران :9092301539
جهت مشاوره تلفني با موبايل و رزرو وقت حضوري
شماره تماس با موبايل : 09397993559
منبع : اضطراب بيماري يا خود بيمار انگاري
- سه شنبه ۰۲ شهریور ۰۰ ۰۹:۱۵
- ۳۵ بازديد
- ۰ نظر