آگورافوبیا یا بازارهراسی یکی از انواع اختلالات اضطرابی است که باعث می‌شود فرد از اینکه به‌تنهایی از محل زندگی خود دور شود، دچار استرس شود. این افراد معمولاً احساس می‌کنند که دور شدن از خانه با بروز اتفاقات ناگوار همراه است و به همین خاطر معمولاً یا از خانه خارج نمی‌شوند و یا هنگامی‌که مجبور به این کار باشند یک نفر باید آنها را همراهی کند. طبیعتاً چنین رفتاری باعث می‌شود مشکلات بسیاری برای زندگی روزمره فرد و همینطور روابط اجتماعی وی پیش بیاید که بی‌توجهی به آنها میتواند او را درگیر بیماری‌های روحی دیگری مانند افسردگی کند.
اما آگورافوبیا به‌راحتی و از طریق درمان‌های روانشناختی قابل‌درمان است. به همین خاطر اگر شما یا هریک از اطرافیانتان دچار نشانه‌های این بیماری شده‌اید بهتر است از یک متخصص روانشناسی در این زمینه کمک بگیرید.
منبع: آگورافوبیا یا گذرهراسی | علائم و درمان بازارهراسی
آگورافوبیا یا گذرهراسی
آگورافوبیا با ترجمه های مختلفی مثل برزن هراسی، گذرهراسی، بازارهراسی شناخته می شود. این نوع ترس نیز به حدی شدید است که زندگی فرد را مختل می کند. البته این موضوع بستگی به شدت اختلال دارد. آگورافوبیا اختلالی مزمن است. یعنی اگر درمان نشود به مرور زمان وضعیت فرد بدتر خواهد شد. بنابراین شناسایی علائم و یافتن درمان بسیار اهمیت دارد.
علائم آگورافوبیا چیست ؟
آگورافوبیا ، بازارهراسی یا ترس از محیط‌های باز نام‌های مرتبط با اختلال اضطرابی هستند که باعث می‌شود فرد از اینکه در محیطی شلوغ قرار بگیرد دچار اضطراب شده و به همین خاطر معمولاً از این موقعیت‌ها دوری نماید. این افراد در حقیقت نگران این هستند که در یک محیط باز و شلوغ رفتاری انجام بدهند که باعث مسخره شدن آنها بشود و یا دچار حمله و بیماری شوند که کسی نتواند به آنها کمک کند.
به همین خاطر تا جای ممکن سعی می‌کنند از محیط‌های آشنا، حداقل به‌تنهایی دور نشوند. در اکثر مواقع آگورافوبیا همراه با حملات پانیک اتفاق می‌افتد و در اصل فرد بیش از هر چیز نگران این است که مبادا در محیط‌های غیرآشنا دچار حمله پانیک شود و کسی برای کمک کردن به او حاضر نباشد. اما در برخی موارد نیز دیده شده که بازارهراسی بدون وجود اختلال پانیک ایجاد شده است.
آگورافوبیا مشکلات بسیاری ایجاد می‌کند. افراد مبتلا به این بیماری به‌تدریج دایره مناطق امن خود را کوچک‌تر می‌کنند و این تا جایی پیش می‌رود که آنها برای مدت‌های طولانی از خانه خارج نمی‌شوند. طبیعتاً چنین شرایطی باعث می‌شود زندگی شغلی و تحصیلی آنها دچار مشکل شود و همینطور روابط اجتماعی نیز قطع شود. به همین خاطر بهتر است نسبت به درمان این بیماری توجه کافی داشته باشید.
نشانه های اختصاصی آگورافوبیا یا بازارهراسی
- ترس یا اضطراب چشمگیر در حداقل دو نمونه از این موقعیت‌ها (حمل‌ونقل عمومی، فضای باز، فضای محصور و بسته، ایستادن در صف یا حضور در میان جمعیت، تنها ماندن بیرون از خانه)
- ترس فرد به این خاطر باشد که احساس کند اگر دچار مشکلی شود دریافت کمک یا نجات پیدا کردن از این محیط غیرممکن است
- این اضطراب باید تقریباً همیشه با موقعیت‌های بالا همراه باشد
- فرد آشکارا از بودن در این موقعیت‌ها اجتناب می‌کند و یا اصرار دارد که یک نفر همراه او باشد، در غیر این صورت دچار ترس و اضطراب شدید می‌شود
- ترس بیمار با موقعیتی که در آن قرار دارد تناسب ندارد
- این وضعیت باید برای حداقل شش ماه ادامه پیدا کند
- اضطراب به‌طور آشکار شرایط زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد
- درصورت ابتلا به بیماری‌هایی مثل آسم یا پارکینسون، شدت نگرانی به‌مراتب بیشتر از این بیماری‌هاست
- اضطراب به دلیل مصرف دارو، مواد مخدر و یا بیماری دیگری ایجاد نشده است.
علت و دلایل بروز آگورافوبیا
حملات‌پانیک
شاید بتوان حملات پانیک را دلیلی برای اکثر موارد آگورافوبیا دانست. این افراد معمولاً نگران این موضوع هستند که در میان جمع دچار حمله دیگری شوند و امکان بیرون آمدن از جمعیت یا پیدا کردن کمک برایشان وجود نداشته باشد. به همین خاطر در بسیاری از موارد آگورافوبیا را می‌توان بیماری دانست که به دنبال اختلال وحشت‌زدگی ایجاد می‌شود.
آمادگی زیستی
بعضی‌ها به لحاظ فیزیولوژیکی آمادگی بیشتری برای اضطراب دارند. آنها معمولاً در شرایط عادی نیز دچار ترس و دلهره می‌شوند و یا در شرایط استرس‌زا بیش از دیگران دچار تنش می‌شوند. این آمادگی زیستی میتواند فرد را در برابر بروز حملات پانیک و آگورافوبیا آسیب‌پذیر نماید.
افکار منفی
در کنار آسیب‌پذیری زیستی و همینطور حملات پانیک سوءتعبیر نشانه‌های بدنی جدی‌ترین دلیلی است که باعث بروز بازارهراسی می‌شود. در یک تحقیق علمی که در سال 2010 میلادی انجام شد مشخص شد افرادی که سابقه ابتلا به یک بیماری سخت را در تاریخچه پزشکی دارند بیش از دیگران دچار حملات پانیک می‌شوند. محققان در تفسیر نتایج این پژوهش بیان می‌کنند که پانیک یا آگورافوبیا به این خاطر در این افراد بیش از دیگران اتفاق می‌افتد که آنها نسبت به نشانه‌های بدنی حساسیت بیشتری دارند.
به عبارتی می‌توان گفت همه ما در موقعیت‌هایی از زندگی دچار تپش قلب یا سرگیجه خواهیم شد، اما به‌سادگی از کنار آن می‌گذاریم. بیماران مبتلا به آگورافوبیا معمولاً هنگامی‌که این نشانه‌ها را مشاهده می‌کنند احساس خواهند کرد که مشکل جدی در حال بروز است و نگران می‌شوند که مبادا بمیرند یا عقل خود را از دست بدهند. این حساسیت بیش‌ازحد باعث می‌شود تا فرد نسبت به این بیماری‌ها آسیب‌پذیری بیشتری داشته باشد.
درمان قطعی آگورافوبیا
آگورافوبیا به‌مرورزمان نه‌تنها درمان پیدا نمی‌کند، بلکه پیشرفت نیز خواهد کرد و در بسیاری از مواقع به‌جایی می‌رسد که فرد حتی برای چندین سال از خانه خارج نمی‌شود. به همین خاطر بهتر است برای درمان این بیماری اقدامات خاصی صورت بگیرد. متخصصین روانشناسی با توجه به شرایط جسمی، سابقه بیماری و همینطور شدت بیماری از درمان‌های مختلفی استفاده خواهند کرد، اما برخی از شایع‌ترین درمان‌ها برای بازارهراسی عبارت‌اند از:
1- درمان‌های دارویی
داروهای ضد اضطراب توانایی نسبتاً خوبی در متوقف کردن حملات پانیک و درنتیجه ترس از حضور در فضاهای باز دارند. بااین‌حال این داروها تنها تا زمانی که استفاده می‌شوند، می‌توانند مفید باشند و پس از کم کردن یا قطع مصرف دیر یا زود نشانه‌ها بازخواهند گشت. علاوه بر این برخی از داروها مثل آلپرازولام که برای درمان این بیماری مورداستفاده قرار می‌گیرند باعث وابستگی و اعتیاد می‌شوند و به همین خاطر نمی‌توان برای طولانی‌مدت از آنها استفاده کرد. درنتیجه متخصصین معتقدند برای درمان کامل آگورافوبیا استفاده از داروها و رواندرمانی می‌بایست در کنار هم مورداستفاده قرار بگیرند.
2- درمان‌های شناختی-رفتاری
یکی از کارآمدترین روش‌های رواندرمانی برای آگورافوبیا درمان شناختی-رفتاری است. در این روش درمانگر افکار منفی بیمار مثل سوءتعبیری که از نشانه‌های جسمانی دارد و یا ترس از اینکه در مکان‌های باز دچار اضطراب و مشکل می‌شود را هدف قرار داده و به وی کمک می‌کند تا این تصورات را با افکار واقع‌بینانه‌تری جایگزین نماید.
در مرحله دوم درمان، بیمار می‌بایست تکالیفی را انجام دهد که او را با ترس‌های خود مواجه کرده و به این نتیجه برساند که دلیلی برای ترس وجود ندارد. برای مثال ممکن است ابتدا از فرد خواسته شود در حد 5 ساختمان از خانه خود دور شود. این تمرین‌ها به‌تدریج سخت‌تر می‌شود تا جایی که فرد بتواند به‌تنهایی از خانه بیرون آمده و وارد فضاهایی شود که از آنها می‌ترسیده.
3- تمرین‌های آرام‌سازی
در طی رواندرمانی علاوه بر اینکه روی رفتارها و تفکر بیمار تمرکز می‌شود روش‌هایی نیز برای کنترل هیجانات به او آموزش داده خواهد شد. درمانگران با استفاده از تکنیک‌های ریلکسیشن یا تنفس عمیق به فرد کمک می‌کنند که در حین اضطراب احساسات خود را کنترل کند تا دچار حمله شدید وحشت‌زدگی نشود.
4-غرقه سازی از روش‌های درمان آگورافوبیا
در این روش، فرد به طور ناگهانی و یکباره با موضوع ترس اش مواجه می‌شود. اکثر افراد در این شرایط به دلیل ترسی که احساس می‌کنند می‌خواهند موقعیت را ترک کنند. نکته مهم درمان این است که نباید به فرد اجازه ترک محیط داده شود. باقی ماندن فرد در این شرایط باعث تجربه یکباره اضطراب و درمان خواهد شد.
5- حساسیت زدایی منظم
عواملی نظیر غیراخلاقی بودن و مشکلاتی نظیر آن، باعث شد تا حساسیت زدایی منظم، بیشتر از غرقه سازی توجه درمانگران را به خود جلب کند. در این روش به فرد آموزش داده می‌شود که با استفاده از تکنیک‌هایی نظیر انقباض و انبساط عضلات و یا تکنیک‌های تنفس منظم، اضطرابش را کنترل کند. بعد از یادگیری موفقیت آمیز این مسئله، فرد می‌بایست یک فهرست از عواملی که باعث ترس می‌شوند، به ترتیب اولویت مشخص کند.
در مرحله سوم، درمانگر فرد را با موضوعی که کمترین ترس را در وی ایجاد می‌کرده، مواجه می‌کند و فرد باید بر اساس تکنیک‌هایی که آموزش دیده، با اضطرابش مقابله کند. هنگامی که وی توانست، اضطرابش را در این مرحله کنترل کند، مرحله بعدی فهرست به وی ارائه می شود.
6- واقعیت مجازی
استفاده از تکنولوژی واقعیت مجازی در سال‌های اخیر، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. در این تکنیک فرد با استفاده از واقعیت مجازی با موضوع ترسش روبهرو می‌شود. با توجه به امکانات واقعیت مجازی که باعث می‌شوند فرد تصور کند در همان محیط قرار گرفته، وی احساس می‌کند واقعا در میان جمعیت قرار دارد. استفاده از واقعیت مجازی، باعث می‌شود که فرد با امنیت بیشتری با موضوع ترس مواجه شود. تحقیقات روانشناسی نشان می‌دهد که استفاده از این تکنولوژی به اندازه مواجهه واقعی سودمند است.
7-مواجهه درمانی
همانطور که از نام این روش درمانی پیداست، قرار گرفتن در معرض محرک استرس زا به صورت تدریجی یا یکباره است. هدف مواجهه درمانی این است که فرد با گذشت زمان پاسخ خود را تغییر دهد و به فرد در مدیریت بهتر احساس اضطراب کمک کند. این روش درمانی اغلب با درمان شناختی رفتاری ترکیب می‌گردد.
چه زمانی باید به مشاور مراجعه کرد؟
متاسفانه دریافت خدمات روانشناختی چندان مورد توجه افراد قرار نگرفته است. از این رو تنها وقتی علائم به بالاترین حدش می‌رسد به دنبال درمان و درمانگر می روند. در این مرحله روند درمان طولانی تر و پرهزینه تر خواهد بود. در حالی که هر چه زودتر برای درمان آگورافوبیا اقدام شود، سریع تر درمان خواهد شد. بنابراین با توجه به نشانه های ذکر شده بهتراست از خود درمانی اجتناب کرده و به متخصص روانپزشکی یا روانشناسی مراجعه نمایید.
سخن آخر
برای درمان اختلالی مثل آگورافوبیا شما حتما باید ابتدا برای تشخیص و علت یابی به متخصص مراجعه نمایید. همانطور که گفته شد ریشه های روانی گذرهراسی مانع از تغییر خود خواسته اوضاع می شود. بنابراین حتما باید به کمک متخصص در صدد یافتن ریشه های ترس‌تان برآیید. سپس با تمرینات و ممارست در درمان موفق به غلبه بر آگورافوبیا خواهید شد. به طوری که در تمام بخش های زندگی تان آن را لمس خواهید کرد.
برای دستیابی به متخصصین مجرب کافی است به مراکزی مثل ذهن نو مراجعه نمایید. ذهن نو موسسه با سابقه چندین و چند ساله در زمینه خدمات روانشناختی است. شما با خیالی آسوده می توانید از با تجربه ترین روانشناسان خدمات مشاوره دریافت نمایید. پس کافی است با شماره های درج شده تماس حاصل فرمایید.
برای دریافت مشاوره در زمینه آگورافوبیا یا گذرهراسی می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.
سؤالات متداول
آگورافوبیا چیست؟
آگورافوبیا نام یک اختلال اضطرابی است که باعث می‌شود فرد از ترک کردن خانه یا قرار گرفتن در محیط‌های شلوغ دچار اضطراب شده و به‌شدت از آن اجتناب کند.
آیا دارویی برای درمان آگورافوبیا وجود دارد؟
استفاده از داروهای ضد اضطراب معمولاً باعث کاهش اضطراب فرد و همینطور متوقف شدن حملات پانیک استفاده می‌شود اما این داروها صرفاً تا زمانی که مصرف می‌شوند کاربرد دارند و با قطع دارو مجدداً نشانه‌های بیماری بازخواهند گشت.
سوالی دارید؟ با ما تماس بگیرید
تماس با برترین مشاوران از طریق تلفن ثابت در سراسر کشور از 8 صبح الی 12 شب حتی ایام تعطیل
سراسر کشور :9099070354
جهت مشاوره تلفنی با موبایل و رزرو وقت حضوری
- شنبه ۰۶ اسفند ۰۱ ۱۲:۵۲
- ۲۷ بازديد
- ۰ نظر